"Οι Άθλιοι - Victor Hugo - Ανάλυση Χαρακτήρων- Ο Επαναστάτης Μάριος Πομερσί (Marius Pontmercy).

"Οι Άθλιοι - Victor Hugo - Ανάλυση Χαρακτήρων- Ο Επαναστάτης Μάριος Πομερσί (Marius Pontmercy). 

Η ιστορία των "Αθλίων" ανήκει ολοκληρωτικά στον κεντρικό χαρακτήρα του εκτενούς μυθιστορήματος : τον Γιάννη Αγιάννη (Jean Valjean). Ωστόσο αποφασίζουμε να ξεκινήσουμε την ανάλυση των χαρακτήρων αυτού του εκπληκτικού βιβλίου από ένα άλλο πρόσωπο εξίσου σημαντικό και αυτό γιατί προτιμούμε να γράψουμε για τον Γιάννη Αγιάννη στο τέλος, εφόσον είναι ο χαρακτήρας-κλειδί που αλληλεπιδρά με όλους τους υπόλοιπους χαρακτήρες, πρωταγωνιστές και δευτερεύοντες. Μεγάλο μέρος του βιβλίου αφιερώνεται στον χαρακτήρα με τον οποίο επιλέγουμε να ξεκινήσουμε, ενώ ένα από τα πέντε μέρη του βιβλίου έχει το ονομά του. Ο λόγος για τον Μάριο Πομερσί (Marius Pontmercy), νεαρό φοιτητή νομικών σπουδών, γιο του λοχαγού Πομερσί, ρομαντικό ενδιαφέρον της Τιτίκας, θετής κόρης του Γιάννη Αγιάννη και επαναστάτη στα οδοφράγματα ως μέλος της ομάδας της ΑλφαΒήτας. 
Δεν θα περιγράψουμε εκτενώς την ιστορία του Μάριου, άλλωστε είναι γνωστή. Ο Μάριος είναι ένας χαρακτήρας που ανακαλύπτει τις αλήθειες για τη ζωή του αργά. Ο ακράδαντα φιλομοναρχικός παππούς του, κ. Γκιλνορμάν, του υπενθύμιζε μια ζωή πως ο πατέρας του τον εγκατέλειψε σε εκείνον και ότι εκείνος ευθύνεται για τον θάνατο της μητέρας του. Όταν όμως ο πατέρας του Μάριου ήταν βαριά άρρωστος και πέθαινε, επετράπει στο Μάριο να πάει να τον δει για τελευταία φορά. Φτάνει όμως λίγο μετά αφότου εκείνος έχει πεθάνει. Βρίσκει ένα σημείωμα που το είχε γράψει ο πατέρας του και του υποδείκνυε πως έπρεπε να προσέξει τον Θεναρδιέρο και να τον βοηθήσει με κάθε κόστος καθώς πίστευε πως εκείνος του είχε σώσει τη ζωή στο πεδίο της μάχης (του Βατερλώ). Η αλήθεια όμως είναι ότι ο Θεναρδιέρος προσπάθησε να τον κλέψει. Από εκείνη τη στιγμή ο Μάριος επικεντρώνεται στο να ψάξει όλη την αλήθεια για τον πατέρα του. Όταν επισκέπτεται την εκκλησία ο Mabeuf ο νεοκόρος τον πληροφορεί ότι ο πατέρας του ερχόταν κάθε Κυριακή και εκκλησιαζόταν ώστε να μπορεί να βλέπει έστω για λίγο τον Μάριο καθώς είχε προβεί σε συμφωνία με τον κ. Γκιλνορμάν να μην βρίσκεται κοντά του. Θορυβημένος ο Μάριος αρχίζει να ψάχνει σε επίσημα αρχεία το όνομα του πατέρα του και ανακαλύπτει ότι ήταν συνταγματάρχης φημισμένος στον στρατό του Ναπολέοντα και υποστηρικτής του αλλά και ότι του είχαν αποδωθεί ο τίτλος του Βαρώνου από τον Ναπολέοντα. Με την πτώση όμως του καθεστώτος αυτού ο Πομερσί χάνει τους τίτλους του. Ο Μάριος συγκινημένος αρχίζει να καταλαβαίνει την αλήθεια και βλέπει τον πατέρα του ως πρότυπο και είδωλο ηρωισμού και φιλοπατρίας. Αργότερα έρχεται σε ρίξη με τον παππού του και φεύγει από το σπίτι σε μια προσπάθεια να ζήσει ελεύθερα χωρίς την πίεση του παππού του για τις πολιτικές του πεποιθήσεις (ο Μάριος μετά την αποκάλυψη της αλήθειας για τον πατέρα του αναπτύσει φιλελευθερες ιδέες και διαβάζει πολλά φιλελεύθερα κείμενα).

Η ανεξαρτητοποίηση του Μάριου του δίνει την ευκαιρία να αναλογιστεί τη ζωή του διαφορετικά και να αναπτύξει τις πολιτικές του απόψεις. Έχοντας επηρεαστεί από την ιστορία του πατέρα του και τις φιλελεύθερες ιδέες που επικρατούσαν εκείνη την εποχή δίνοντας καταφύγιο σε όλους τους καταπιεσμένους από το καθεστώς της παλινόρθωσης, εισχωρεί στην μυστική, επαναστατική ομάδα "Φίλοι της ΆλφαΒήτας (Les Amis de l'ABC)", αποτελούμενη κατά κόρον από φοιτητές με αρχηγό τον χαρισματικό ηγέτη Ενζολωρά (Enjolras). Τα μέλη της ομάδας εξέφραζαν ιδέες για ένα καθεστώς που θα σεβόταν και θα προστάτευε τις κατώτερες κοινωνικές ομάδες και θα δρούσε υπέρ τους και όχι κατά τους, θα έβαζε τέλος στην κοινωνική ανισότητα και θα εκπροσωπούσε μια ενωμένη Γαλλία. Στόχος της ομάδας να δράσει επαναστατικά κατασκευάζοντας ένα τεράστιο οδόφραγμα ώστε να προκαλέσει μαζική επανάσταση, γεγονός που παίρνει μορφή στην Επανάσταση του Ιουνίου του 1832 ανήμερα της κηδείας του Στρατηγού Λαμάρκ. Ο Μάριος και ο Γιάννης Αγιάννης πολεμούν μαζί εκείνη τη μέρα, με τον Αγιάννη να σώζει τη ζωή του Μάριου, ο οποίος τραυματίζεται πολύ σοβαρά, κουβαλώντας τον στους υπόνομους του Παρισιού ώστε να ξεφύγουν από τις αρχές.

Ο ΜΑΡΙΟΣ ΩΣ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΤΗΣ ΤΩΝ ΙΔΑΝΙΚΩΝ ΤΟΥ.
Ο Ουγκώ δημιουργεί έναν μέσο χαρακτήρα επαναστάτη της εποχής που αρνείται το καλόβολο περιβάλλον του για να επιδιώξει της προσωπικές του ανησυχίες. Η επανάσταση και η ανατροπή της τάξης των πραγμάτων είναι στο αίμα κάθε νεαρού ατόμου και κατανοόντας αυτό ο Ουγκώ δημιουργεί το Μάριο, που δεν τον ενδιαφέρει ο υλικός κόσμος αλλά για να υπερασπιστεί τη μνήμη του πατέρα του και το δίκαιο γίνεται ανιδιοτελής και με αυτοθυσία αποφασίζει να συμμετέχει στον αγώνα για την επικράτηση των ιδανικών της ομάδας της ΑΒ. Το γεγονός ότι ο Μάριος συμμετέχει στο Οδόφραγμα της 5ης Ιουνίου 1832, στο Παρίσι αποτελεί την ενσάρκωση των ιδανικών του Μάριου, ο οποίος μέσω αυτής της πράξης του ηρωποιείται αυτόματα από τον Ουγκώ. Κορύφωση της υπεράσπισης των ιδανικών του μπορεί να θεωρηθεί ο τραυματισμός του Μάριου, ενώ της ομάδας ο θάνατος του Ενζολωρά και του Γαβριά, του μικρού χαμινιού. Η αφοσίωση του Μάριου στην έκβαση της επανάστασης είναι εκπληκτική. Ωστόσο δεν είναι τόσο ατρόμητος, υπάρχουν οι δεύτερες σκέψεις όπως θα υπήρχαν σε κάθε άνθρωπο και οι φόβοι, οι οποίοι απομακρύνονται από τον ηγέτη της ομάδας, τον ατρόμητο Ενζολωρά. Ο Μάριος υπερασπίζεται τα ιδανικά του από την στιγμή που απομακρύνεται από το σπίτι του παππού του έχοντας λογομαχήσει μαζί του εξαιτίας της φιλομοναρχικής στάσης του. Αυτό είναι το παράδειγμα που θέτει ο Ουγκώ προς μίμηση: αψηφά ακόμα και την οικογένειά του για να υπερασπιστεί τις ιδέες του, γνωρίζοντας πως αυτό είναι για το καλό όλων αλλά δεν μένει στην σκέψη παρά προχωρεί στην πράξη αφενός εισερχόμενος στην Ομάδα της ΑΒ και αφετέρου με το να κοντέψει να χάσει τη ζωή του. Το κίνητρο όμως του Μάριου δεν ήταν καθ'ολοκλήρου οι πολιτικές του πεποιθήσεις αλλά εν μέρει η Τιτίκα.

Ο ΜΑΡΙΟΣ ΩΣ ΡΟΜΑΝΤΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ: ΤΙΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΠΟΝΙΝΗ
Το ρομαντικό στοιχείο φυσικά δε θα μπορούσε να λείπει από αυτό το μυθιστόρημα. Για να συμπληρωθούν οι χαρακτήρες έπρεπε να καλυφθεί όλο το φάσμα των ανθρώπινων συναισθημάτων για αυτό το λόγο ο Ουγκώ δημιουργεί τον Μάριο όχι μόνο ως πρότυπο επαναστάτη (μετά τον Ενζολωρά) και άνθρωπο πιστό σε ιδανικά αλλά και τον Μάριο ως ένα νεαρό άνδρα με όμορφο παρουσιαστικό και χάρη που ελκύει το αντίθετο φύλο. Τον Μάριο διεκδικούν δύο πρόσωπα στο μυθιστόρημα: η Τιτίκα (πραγματικό όνομα Ευφρασία) και η Επονίνη, κόρη των Θεναρδιέρων, για τους οποίους ο Μάριος μαθαίνει ότι είναι απατεώνες και οι οποίοι είναι και γείτονές του στο σπίτι που μετακομίζει αφού φύγει από τον παππού του. Την Τιτίκα την παρατηρεί στον Κήπο του Λουξεμβούργου στον οποίο συχνά ο Μάριος έκανε βόλτες και η Τιτίκα καθόταν πάντα μαζί με τον Γιάννη Αγιάννη. Εντυπωσιασμένος από την κοπέλα μια μέρα τους ακολουθεί στο σπίτι τους και ρωτά τον επιστάτη για την κοπέλα. Ο Αγιάννης φοβάται οτι ο Μάριος είναι κατάσκοπος της αστυνομίας και δρα κατ'εντολή του Ιαβέρη, ο οποίος καταδιώκει παντού τον Αγιάννη, γι'αυτό το λόγο απομακρύνεται και μετακομίζει χωρίς να αφήσει κανένα ίχνος πίσω του. Ο Μάριος χάνει έτσι κάθε επαφή με την Τιτίκα για μήνες, ψάχνοντας μάταια να τη βρει. Γι'αυτό το λόγο αποφασίζει να πολεμήσει στο οδόφραγμα, όπου ο θάνατος είναι σίγουρος. Η Επονίνη είναι μια απλή κοπέλα που καμία ομοιότητα δεν έχει με την αριστοκρατική σε εισαγωγικά φυσιογνωμία της Τιτίκας. Είναι και εκείνη όπως οι γονείς της: εξαναγκάζεται να κλέβει, να ζει σε άθλιες συνθήκες, να ζητιανεύει. Αυτή η εικόνα της Επονίνης απέχει κατά πολύ από την αρχή του βιβλίου, όπου περιγράφεται ως ένα εξαιρετικά κακομαθημένο παιδί. Η ομορφιά της έχει χαθεί πίσω από την ανέχεια και την "αθλιότητα": πίνει, καπνίζει γι'αυτό και έχει βραχνή φωνή και της λείπουν δόντια. Ο χαρακτήρας της όμως είναι αντίθετος: ετοιμόλογη και σπιρτόζα με ευγενική ψυχή αντίθετη των Θεναρδιέρων. Αγαπά των Μάριο και δεν διστάζει να τον βοήθησει στις στιγμές που το έχει ανάγκη: τον βοηθά να βρει την Τιτίκα αν και είναι αντίζηλός της και στη μάχη του οδοφράγματος δέχεται εκείνη σφαίρα στη θέση του Μάριου. Ο Μάριος παραμένει πάντα πιστός στην Τιτίκα όμως αναγνωρίζει τον ευγενικό χαρακτήρα της Επονίνης όταν εκείνη τον σώζει. Στερεοτυπικά, ο Ουγκώ τοποθετεί στο μυθιστόρημα ένα νόμισα με δύο όψεις: καμία από τις δύο κοπέλες δεν στερείται σημασίας (όσων αφορά τον χαρακτήρα), όμως ο Μάριος επιλέγει το άπιαστο, το άγνωστο και όχι την Επονίνη που βρίσκεται δίπλα του. Ο έρωτας του για την Τιτίκα είναι γεμάτος εμπόδια. Ο λόγος που δεν επιλέγει την Επονίνη είναι γιατί εκέινη είναι ακριβώς ότι δεν είναι ο Μάριος. Όμως εκείνη τον επηρεάζει ακόμα και όταν εκείνος δεν το αντιλαμβάνεται.

Η φυσιογνωμία του Μάριου Πομερσί είναι ιδιαίτερα δημοφιλής. Αναγνωρίζεται ως κύριος πρωταγωνιστής του μυθιστορήματος και χωρίς την παρουσία του το έργο δεν θα ήταν ολοκληρωμένο. Επιπλέον η τοποθέτηση ενός τέτοιου χαρακτήρα εξυπηρετεί και την ολοκλήρωση της κοινωνικής πυραμίδας του Παρισιού του 1832 που επιθυμεί να αναλύσει ο Ουγκώ εκτενέστατα στο μυθιστορημά του. Ο Μάριος συγκεντρώνει πάνω του πολλά προτερήματα: όμορφος, καλοσυνάτος, μορφωμένος, με προτοπόρες πολιτκές απόψεις, ρομαντικός και κατά δύναμιν επαναστάτης. Γι'αυτό το λόγο άλλωστε παραμένει αγαπητός χαρακτήρας ακόμα και στις μέρες μας.