Γιατί μας αρέσει τόσο το διαδίκτυο; Μας αρέσει γιατί είναι εύκολο και δεν μας δυσκολεύει. Μας ενημερώνει, μας επιμορφώνει, μας φέρνει σε επαφή με εικόνες και γνώση. Ας παραδεχτούμε πως όλα αυτά ισχύουν (γιατί όντως ισχύουν). Ακόμα και οι βιβλιοθήκες έχουν ψηφιοποιήσει τους καταλόγους τους για να παρέχουν ευκολότερη πρόσβαση παγκοσμίως. Αλλά που βρίσκεται στο διαδίκτυο αυτή η γοητεία του να ψάχνεις τη γνώση; Να ψάχνεις εκείνο το βιβλίο που χρειάζεσαι για να ολοκληρώσεις μια εργασία, μια σκέψη ή που πρέπει απλά να διαβάσεις; Το βιβλίο που ίσως σου αλλάξει τη ζωή ή που μέσα από αυτό μάθεις το νόημά της; Που βρίσκεται εκείνη η ιδιαίτερη μυρωδιά παλαιωμένου χαρτιού με τον ανάλογο χρωματισμό ή η λίγη σκόνη από το ράφι και μέσα στο ίδιο το βιβλίο; Σε περίπτωση που δε το θυμόμαστε το βιβλίο ίσως και να ενεργοποιεί όλες τις αισθήσεις. Βλέπεις τις λέξεις, ταυτόχρονα τις ακούς στο μυαλό σου, ακούς το γύρισμα της σελίδας, μυρίζεις το χαρτί και αγγίζεις το φύλλο. Μόνο που δεν μπορείς κυριολεκτικά να το γευτείς.
Μαντέψτε. Η χωρητικότητα γνώσης σε μια βιβλιοθήκη μπορεί να φτάσει το άπειρο. Χωράει κάθε επιστήμη, κάθε σκέψη, κάθε φαντασία, κάθε παραδεδεγμένη και αποδεδειγμένη γνώση. Έτσι όταν επιλέξεις να διαβάσεις ένα βιβλίο βρίσκεσαι κατά ένα πολύ μικρό όμως σημαντικό βήμα προς το άπειρο. Προς μια άπειρη γνώση. Είναι ωραίο να παίζουμε έτσι με τις δυνάμεις γιατί καταλαβαίνουμε ποια είναι η θέση μας σε όλο αυτό. Αν κάτι μπορεί να μας κάνει να νιώσουμε αυτοπεποίθηση μπροστά σε αυτό το άπειρο είναι ότι εμείς το έχουμε δημιουργήσει, ο άνθρωπος δηλαδή. Αν λοιπόν επισκεφθούμε μια βιβλιοθήκη και επιλέξουμε ένα βιβλίο, ας έχουμε κατά νου ότι βρισκόμαστε σε ένα "σύμπαν" φτιαγμένο από εμάς για εμάς. Επιπλέον, ως χώρος στέγασης και παραγωγής της γνώσης και για όσα μάλιστα ήδη ξέρει ο άνθρωπος αλλά και για όσα ανακαλύπτει ήδη ή θα ανακαλύψει, η βιβλιοθήκη και το βιβλίο κατ' επέκταση δεν έχουν διακοπτόμενο σήμα! Διότι εάν χάσεις μια γραμμή, ή αφαιρεθείς μπορείς να ξαναγυρίσεις αλλά αν κοπεί το σήμα την ώρα που ο καθηγητής παραδίδει το μάθημα δεν υπάρχει γυρισμός.
Την οθόνη δεν μπορείς να την γράψεις. Μπορείς απλά να την πατήσεις. Ούτε να την υπογραμμίσεις. Δεν θα ξεχάσω από την προσωπική μου εμπειρία πως είχα πάρει ένα πολύ όμορφο μολύβι που είχα αγοράσει αποκλειστικά για να μπορώ να υπογραμμίζω τα βιβλία που διαβάζω. Έτσι κάθε φορά που θα εγκαινίαζα ένα νέο βιβλίο ενεργοποιούσα και το "μαγικό μολύβι". Γιατί μαγικό; Υπογράμμιζα ό,τι έβρισκα ενδιαφέρον και το ακολουθούσα σαν τρόπο σκέψης. Έτσι έφερνα το βιβλίο στη ζωή. Γι' αυτό και "θύμωνα" πάντα όταν πήγαινα σε βιβλιοθήκη και δανειζόμουν κάποιο βιβλίο. Δεν μπορούσα να γράψω πάνω σε αυτό το όνομά μου να σφραγίσω την αποκτηθείσα γνώση με την προσωπική μου ταυτότητα. Είναι γλυκόπικρο το αίσθημα του να διαλέγεις ένα βιβλίο από τη βιβλιοθήκη, γιατί όσο και να μην θες να το παραδεχτείς γνωρίζεις ότι αυτή είναι κοινή για όλους γνώση, προσφερόμενη για όλους. Και ας δικαιολογείσαι στον εαυτό σου ότι ο καθένας την ερμηνεύει διαφορετικά. Δεν έχεις την αποκλειστικότητα σε κανένα βιβλίο. Αλλά όταν αγοράζεις ένα δικό σου βιβλίο αισθάνεσαι ότι γράφτηκε για εσένα και έτσι πέφτεις στην παγίδα να αισθάνεσαι μοναδικός.
Καθώς το αίσθημα του να αποκτάς γνώσεις είναι όμορφο και σημαντικό για τον καθένα. ο χώρος που το στεγάζει θα πρέπει να μοιάζει σε ναό. Αρμονία και τάξη (όμοια με αυτή που νιώθεις ακούγοντας τα άγια κείμενα), πολυτελής διακόσμηση και τα βιβλία να αντικαθιστούν τους αγίους. Τα αναγνωστήρια όμοια με τα καθίσματα της εκκλησίας υποχρεώνουν τον αναγνώστη σε μια ατελείωτη σιωπή, σιωπή που συνοδεύει την περισυλλογή και την σκέψη. Στην εκκλησία όμως δεν προβληματιζόμαστε. Οι πιστοί δεν δοκιμάζουν τα κείμενα δε τα αμφισβητούν. Στη βιβλιοθήκη μας προσφέρονται τα βιβλία που οι λέξεις τους δοκιμάζουν κάθε μας αντίληψη για το οτιδήποτε. Μπαίνουμε σε μια ατελείωτη διαδικασία αμφισβήτησης. Το πιο συγκλονιστικό στοιχείο, είναι ότι αμφισβητούμε το ίδιο το σύμπαν (για το οποίο μιλήσαμε πριν) που εμείς οι ίδιοι κατασκευάσαμε! Άρα μάλλον παράγουμε την γνώση μας (αν την παράγουμε δηλαδή) αμφισβητώντας ή σεβόμενοι την προϋπάρχουσα γνώση. Υπάρχει μια μεγάλη γοητεία στο να μπορεί κανείς να αποδομεί πράγματα και να κατασκευάζει νέα. Επομένως ακόμα και αν αυτό το σύμπαν αμφισβητηθεί, βρεθεί λανθασμένο ή οτιδήποτε άλλο αυτόμετα κατασκευάζεται ένα άλλο που θα βρίσκεται ακόμα πιο κοντά στο άπειρο.
Είναι σημαντικό να καταλάβουμε τη δύναμη που μας δίνει το βιβλίο και τη δύναμη που του δίνουμε εμείς. Δεν πρόκειται απλά για μια σκέψη ενός άλλου ατόμου, για τον προβληματισμό μιας μερίδας ατόμων, ούτε και μας ενδιαφέρει απλά η στείρα καταγραφή σε χαρτί της επιστημονικής σοφίας. Αλλά όπως μας πληροφορεί και το σοφό ρητό "scripta manent", τα γραπτά δεν μένουν μόνο στο χαρτί. Θα απομνημονευθούν στον εγκέφαλο μας. Πολλοί θα γίνουμε επιστήμονες. Άλλοι όχι. Ο επιστήμων θα ζήσει μέσα από το βιβλίο και θα βοηθήσει εκείνον που δε θα γίνει επιστήμων να δει τη χαρά του βιβλίου, να του δώσει να καταλάβει πως αποκτάς ζωή και γιατί όχι εισόδημα μέσα από αυτό. Εκείνος πάλι που δεν είναι επιστήμων θα δεχτεί το βιβλίο με σέβας γιατί προέρχεται από κάποιον που γνωρίζει για αυτό που του δίνει. Ίσως και να χαράξει έναν νέο δρόμο στη ζωή του, αυτόν της παραδεδεγμένης γνώσης. Θα βοηθήσει όμως τον επιστήμονα να παράγει νέα γνώση, να γράψει περισσότερο άρα θα συμβάλλει στο μικρό σύμπαν που θα πάει προς το άπειρο.
Αν ακόμα ψάχνουμε το λόγο που πρέπει να διαβάσουμε το βιβλίο και όχι την οθόνη, να επισκεφθούμε την βιβλιοθήκη ως φυσικό τόπο πραγμάτωσης της γνώσης και όχι κάποιο κυβερνοχώρο, ας τα συνοψίσουμε λοιπόν εδώ:
1. Έχουμε άμεση πρόσβαση στην γνώση.
2. Απολαμβάνουμε και εξαπολύουμε την δυνατότητα της φαντασίας μας.
3. Ενεργοποιούμε τις αισθήσεις μας.
4. Αποκτούμε αυτοπεποίθηση.
5. Συμβάλλουμε στην παραγωγή και στην αφομοίωση της γνώσης.
6. Δημιουργούμε κόσμους.
7. Απολαμβάνουμε την αρχιτεκτονική.
8. Ανακαλύπτουμε τις δυνατότητες της σκέψης μας και τον ίδιο μας τον εαυτό.
9. Έχουμε ουσιαστική επαφή με τον εαυτό μας μέσα από την ησυχία και την περισυλλογή της βιβλιοθήκης.
10. Ενεργοποιούμε την δυνατότητα της συνδυαστικής γνώσης, επισκεπτόμενοι μια βιβλιοθήκη.
11. Έχουμε ολοκληρωμένη άποψη
12. Έχουμε καλύτερο τρόπο ζωής.
Επιμέλεια κειμένου: Ευδοκία Δρίτσα
Instagram page (click the link): Evdokia Dritsa
Follow Art Blog on Instagram (click the link): The Art Blog In Greek
